Ongelijkmatige huidpigmentatie (ook wel hyperpigmentatie genoemd) is een veelvoorkomend huidprobleem. Wist je dat er vele vormen van pigmentatie zijn? Sproeten, zonne-lentigines, melasma, post-inflammatoire hyperpigmentatie en hypopigmentatie zijn geen onderling verwisselbare termen. We zullen de vele vormen van pigmentatie uitsplitsen en uitleggen, zodat je beter kunt begrijpen wat er met je huid aan de hand is.
Wat zijn pigmentvlekken?
Pigmentvlekken zijn vlakke, (licht)bruine, ongelijkmatige vlekken op de huid die vooral voorkomen in het gezicht, de handen en de hals. Melanine is het natuurlijke pigment dat onze huid zijn kleur geeft. De melanineproductie beschermt ons tegen de schadelijke UV-stralen van de zon. Pigmentatie kan ontstaan wanneer onze pigmentcellen (melanocyten) te veel melanine aanmaken of wanneer ze verstoord zijn. Pigmentvlekken worden vaak veroorzaakt door overmatige blootstelling aan de zon, hoewel ze ook door andere omstandigheden kunnen worden veroorzaakt.
Wat zijn de soorten pigmentvlekken?
Melasma, zonnevlekken, en post-inflammatoire hyperpigmentatie zijn de meest voorkomende vormen van hyperpigmentatie.
Sproeten
Epheliden of sproeten zijn de meest voorkomende vorm van pigmentatie. Ze ontstaan door herhaalde blootstelling aan zonlicht, vooral als je een lichte huid hebt (zie huidtypes). Ze zijn donkerder in de zomer en worden minder in de winter. Sproeten worden ook beïnvloed door erfelijkheid.
Melasma
Melasma, ook bekend als chloasma, is een aandoening waarbij grotere gebieden van hyperpigmentatie verschijnen meestal op het gezicht. Hoewel zowel mannen als vrouwen erdoor kunnen worden getroffen, komt melasma vaker voor bij vrouwen en wordt het geacht te worden veroorzaakt door hormonale schommelingen. Melasma wordt verondersteld te worden veroorzaakt door hormonale veranderingen en kan zich manifesteren tijdens de zwangerschap. Hyperpigmentatie kan overal op het lichaam voorkomen, hoewel het vaker voorkomt op de buik en het gezicht.
Zonnevlekken
Deze gepigmenteerde vlekken, die vaak levervlekken of of zonne-lentigines worden genoemd, komen vrij veel voor en hebben een duidelijke rand. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen en variëren van lichtbruin tot zwart van kleur. Blootstelling aan de zon veroorzaakt deze vlekken, en de ernst ervan varieert naar gelang van de hoeveelheid UV-straling waaraan deze melaninepigmenten zijn blootgesteld. Deze moeten in de gaten worden gehouden omdat ze zich kunnen ontwikkelen tot huidkanker en melanoom. Jaarlijkse bezoeken aan je huidspecialist zijn noodzakelijk.
Post-inflammatoire hyperpigmentatie
Hyperpigmentatie wordt veroorzaakt door een ontstekingsproces. Dit wordt veroorzaakt door een huidverwonding of -ontsteking. Het komt vaak voor bij acnepatiënten en kan ook worden veroorzaakt door cosmetische ingrepen zoals dermabrasie, lasertherapie en chemische peelings.
Welke factoren dragen bij tot huidpigmentatie?
Overmatige melanineproductie is een veel voorkomende oorzaak van hyperpigmentatie. Melanine is een pigment dat in de huid voorkomt en haar kleur geeft. Melanocyten, dat zijn huidcellen, maken het aan. Verschillende omstandigheden of oorzaken kunnen de melanineproductie in uw lichaam beïnvloeden:
- Het kan veroorzaakt worden door sommige geneesmiddelen. Als bijwerking kunnen verschillende chemotherapiemedicijnen hyperpigmentatie veroorzaken.
- Zwangerschap verandert de hormoonspiegels en kan, bij bepaalde vrouwen, de melaninesynthese beïnvloeden.
- De ziekte van Addison, een zeldzame endocriene aandoening, kan hyperpigmentatie veroorzaken, die het meest zichtbaar is op plaatsen waar de zon schijnt, zoals het gezicht, de hals en de handen, en op wrijvingsplaatsen, zoals de ellebogen en de knieën.
- Hyperpigmentatie of huidpigmentatie wordt veroorzaakt door een verhoging van het niveau van een hormoon in je lichaam, dat een toename van de melanineproductie veroorzaakt.
- Overmatige blootstelling aan de zon kan het melaninegehalte ook doen stijgen.
Hoe huidpigmentatie behandelen?
Een bekwame cosmetisch arts kan een nauwkeurige diagnose stellen van huidpigmentatie en klinische behandelingen voorschrijven. De meeste personen met bepaalde huidproblemen, zoals pigmentatie, zonnevlekken, kapotte haarvaten, roodheid en ongelijkmatige huidtextuur, hebben baat bij lichttherapie. Het kan ook de algemene toon en de textuur van de huid verbeteren, evenals fijne rimpels genezen door hen voller te doen lijken. Bij bepaalde ziekten en behandelingen kan een reeks van vier tot zes sessies nodig zijn voor een optimaal resultaat.
Klinische laser- en lichtbehandelingen kunnen hyperpigmentatie drastisch verminderen of zelfs helemaal doen verdwijnen, maar het is belangrijk om de resultaten te behouden met gespecialiseerde thuisverzorgingsproducten. Actieve huidverzorging van goede kwaliteit moet worden gebruikt in combinatie met een klinisch behandelplan en, natuurlijk, een zonnebrandcrème die geschikt is voor gebruik in de zon.
Als je je zorgen maakt over een van pigmentvlekjes, of als ze beginnen te bloeden, jeuken, of van grootte of kleur veranderen, raadpleeg dan je dermatoloog of apotheker.
Meer lezen
- Lees al onze artikels over de huid.
- Een recent goed boek is “De huid: gezondheid, schoonheid en verzorging” van Yael Adler.
- Een wat ouder boek is “Heelhuids” van de Belgische dermatoloog Serge Coopman.