Osteoporose is een aandoening waarbij er botmassa verloren gaat. Van buitenaf lijkt het bot helemaal normaal te zijn, maar aan de binnenkant worden de botten echter brozer naarmate je ouder wordt als gevolg van calcium- en fosfaatverlies. Door de mindere aanwezigheid van deze mineralen worden je botten kwetsbaarder voor breuken, zelfs tijdens routineactiviteiten zoals lopen, staan of wandelen. De ziekte wordt ook wel de “stille ziekte” genoemd. Dat komt omdat je je niet bewust bent van de aanwezigheid van de ziekte tot je een breuk oploopt.
Het eten van een goed uitgebalanceerd dieet rijk aan calcium, fosfor en vitamine D is de optimale preventie tegen osteoporose. Voor het sterk houden van je botten is het belangrijk om een regelmatig oefenprogramma te volgen.
De oorzaken van osteoporose
De volgende risicofactoren kunnen leiden tot osteoporose:
Steroïden
Corticosteroïden (steroïden) zijn populair bij het behandelen van verscheidene ontstekingen, waaronder reumatoïde artritis. Doordat dit de calciumabsorptie vanuit de darm vermindert en het calciumverlies via de nieren verhoogt, heeft het invloed op de botvorming.
Een oestrogeentekort
De kans dat je osteoporose ontwikkelt is groter bij een vroegere menopauze, voor de leeftijd van 45, of wanneer je een hysterectomie (operatieve verwijdering van baarmoeder met of zonder andere organen of weefsels) hebt ondergaan of bij verwijdering van beide eierstokken. Hierdoor daalt de oestrogeenproductie in je lichaam drastisch, wat het proces van botverlies versnelt.
Onvoldoende lichaamsbeweging
Lichaamsbeweging is goed voor je botontwikkeling, maar een gebrek aan lichaamsbeweging zorgt ervoor dat je calcium uit je botten verliest en zo osteoporose ontwikkelt. Het is belangrijk om je spieren sterk te houden om zo het valrisico te verkleinen.
Belangrijk om te weten is dat vrouwen die zodanig veel sporten dat hun menstruatie stopt, een groter risico hebben op osteoporose doordat hun oestrogeengehalte daalt.
Slechte voeding
Als je niet genoeg calcium en vitamine D binnenkrijgt, of als je ondergewicht hebt, is de kans groter dat je osteoporose ontwikkelt.
Roken
Als je een roker bent, houd je er best rekening mee dat de tabak giftig is voor de botten. Het gevolg daarvan is dat het oestrogeenniveau bij vrouwen verlaagt en op zijn beurt een vervroegde menopauze veroorzaakt. Bij mannen verlaagt roken het testosterongehalte, wat ook tot botzwakte leidt.
Overmatig drinken
Door een overmatig alcoholgebruik zal het vermogen van je lichaam om je botten te versterken verminderen. Bovendien verhoogt drinken de kans op een breuk.
Familiegeschiedenis
Als een familielid een breuk had die in verband wordt gebracht met osteoporose, is je eigen risico op een breuk aanzienlijk hoger dan normaal. Het is niet duidelijk of een specifieke genetische afwijking osteoporose veroorzaakt. Het is wel bewezen dat mensen met een zeldzame genetische aandoening, die bekend staat als osteogenesis imperfecta, een hoger risico op breuken hebben.
Hoe wordt osteoporose behandeld?
Er bestaan verschillende behandelingen tegen osteoporose. Denk aan lichaamsbeweging, vitamine- en mineralensupplementen en -medicijnen. Om osteoporose te voorkomen stelt men vaak oefeningen en supplementen voor. Vooral weerstands- en evenwichtsoefeningen zijn belangrijk.
Verder zijn er nog andere behandelingen die worden gebruikt tegen osteoporose, zoals:
- Bisfosfonaten (alendronaat, risedronaat, ibandronaat, zoledroninezuur)
- Raloxifeen
- Teriparatide
- Abaloparatide
- Romosozumab
- Het hormoon oestrogeen (indien ook voorgeschreven voor de verlichting van menopauze symptomen)
- Calcitonine
De opgesomde behandelingen zijn effectief, maar kennen enkele bijwerkingen. Het is belangrijk om je arts te raadplegen om te bepalen welke behandeling je nodig hebt en welke optie het beste voor je is.