De huid is een essentieel orgaan met tal van functies dat de hele buitenkant van het lichaam bedekt en het fungeert als een beschermende barrière tegen virussen en schadelijke invloeden van buitenaf. De huid is het grootste orgaan van het lichaam. Het bedekt de hele buitenkant van het lichaam en weegt ongeveer 15-20 kg.
De samenstelling van de huid varieert over het hele lichaamsoppervlak. Zowel een dunne, behaarde, of kale huid is mogelijk. Een gladde huid is een haarvrije, dikke huid die voorkomt op de handpalmen, de voetzolen en de buigvlakken van de vingers. De opperhuid, lederhuid en hypodermis zijn de drie huidlagen die het hele lichaam bedekken. We zullen deze lagen nu nader bekijken.
1. De opperhuid (epidermis)
De epidermis is de buitenste laag van de huid. De opperhuid is verdeeld in twee lagen:
- De hoornlaag, die zich aan de oppervlakte bevindt, biedt stevigheid en bescherming (bijvoorbeeld tegen uitdroging). De hoornlaag is ongewoon dik op verschillende plaatsen van het lichaam, zoals de voetzolen. Eelt is een term die verwijst naar een verharding van de huid.
- De slijmlaag bevindt zich direct onder het stratum corneum. Uit de slijmlaag ontstaan nieuwe huidcellen die de dode cellen in de hoornlaag vervangen. Dit proces duurt de rest van je leven.
De epidermis is een waterdichte barrière die bijdraagt tot de kleur van de huid. Het bestaat grotendeels uit keratine producerende cellen (keratinocyten). Deze cellen worden geleidelijk aan door jongere cellen naar de oppervlakte van de huid geduwd, waar die verharden en uiteindelijk afsterven. De verharde keratinocyten (corneocyten) zitten dicht opeengepakt en sluiten de huid af van de buitenwereld. Hun rol is om bescherming te bieden tegen bacteriën, parasieten, schimmels, virussen, hitte, UV-straling en vochtverlies.
De opperhuid vernieuwt zich voortdurend: in de onderste lagen van de opperhuid worden nieuwe cellen gevormd. Binnen vier weken bereiken ze de oppervlakte. Door deze voortdurende vernieuwing vinden ze hun weg naar de oppervlakte, verharden ze zich en vervangen ze de afvallende, dode cellen in de loop van vier weken. Door druk of wrijving ontwikkelen de cellen van de opperhuid zich sneller. Het aantal huidschilfers dat verloren gaat, blijft echter constant. Daardoor wordt de verharde huidlaag aan de oppervlakte dikker en vormt er zich eelt. De huid doet dit om zich te verdedigen – om druk en wrijving beter te kunnen verdragen.
2. De lederhuid
De lederhuid beschermt het lichaam tegen stress en overbelasting door als bindweefsel te fungeren. Het geeft de huid ook soepelheid en stevigheid. Verder heeft het de volgende hoofdfuncties:
- Het produceren van zweet en olie.
- Het voorziet de huid van gevoel en bloed.
- Het bevordert de haargroei.
De lederhuid kan deze taken vervullen omdat die haarfollikels, bloedvaten en lymfevaten bevat. Het bevat veel klieren, waaronder zweetklieren en talgklieren, die talg aanmaken, en een olie die het haar smeert en waterdicht maakt. Wanneer de talgklieren verstopt raken, ontstaat acné. Collageen, een eiwit, houdt de lederhuid bijeen. Deze laag zorgt voor flexibiliteit en stevigheid van de huid. Pijn- en tastreceptoren bevinden zich ook in de lederhuid.
3. Onderhuids bindweefsel
De onderhuidse vetlaag is de onderste laag van de huid. Het bestaat uit een netwerk van collageen en vetcellen. Deze vetlaag fungeert als schokdemper en helpt de lichaamswarmte vast te houden en te beschermen tegen schade.
Meer lezen
- Lees al onze artikels over de huid.
- Een recent goed boek is “De huid: gezondheid, schoonheid en verzorging” van Yael Adler.
- Een wat ouder boek is “Heelhuids” van de Belgische dermatoloog Serge Coopman.